Beeldenstorm.
In de jaren na mijn ervaring voltrok zich een proces dat ik best kan omschrijven als een afsterven van het oude en leren berusten in dit feit. Vanuit dit proces ontwikkelde zich vanzelf een nieuwe manier van leven. Ik kon niet verder op de oude manier. Er was een brug verbrand die ik niet kon herstellen zelf al heb ik het verschillende keren geprobeerd.
Het is niet makkelijk dit in woorden te gieten. De kern van mijn ontmoeting was duidelijk: Het waren de beelden/beloftes van vervulling waaraan ik probeerde te voldoen die in de weg stonden van de realisatie dat de vervulling altijd en vanaf het begin aanwezig was. Ik was gewoon verblind door de vele overtuigingen die ik in mijn leven overgenomen had en waarmee ik een wereldbeeld had gebouwd waarvan ik geloofde dat het de vervulling zou zijn. Deze verblinding betrof niet enkel mijn relatie tot God en realisatie maar tal van andere domeinen zoals werk, relaties, ouderschap, maatschappij, toekomst, verleden, enz. In elk van deze domeinen waren beelden actief die ik op autopiloot probeerde uit te voeren en was ik in zekere zin bezig een rol aan het spelen. Het kostte me al mijn energie om mijn beeldenpark in stand te houden en waar mogelijk uit te bouwen. Zonder dat ik het wist droeg ik een zware last.
Voor mijn ontmoeting was dit mijn standaard manier van leven en zelf motivatie. Het was geen keuze maar eerder een automatisme waarvan ik zelf niet bewust was. Het normaal. Ik kende geen ander alternatief. Ik kon me emotioneel en energetisch opladen aan het plaatsen van beelden/condities en het idee dat ik deze kon bereiken, manipuleren en voorspellen. Hoe meer krachtige beelden ik kon opbouwen hoe minder twijfel ik had en hoe duidelijker mijn pad leek. De schaduw hiervan, een gevoel van leegte waar ik meer en meer probeerde vanaf te raken - als een spierkramp die zich nog meer inspant zoekend naar ontspanning – werd pas later voelbaar.
Door mijn ontmoeting en in het verliezen van al mijn beelden had ik een moment van totale ontspanning, volheid en versmelting met God beleefd en was het me duidelijk geworden hoeveel last ik mezelf aangedaan had onder het gewicht van de verantwoordelijkheid voor al mijn beelden en verwachtingen.
Nadien herkende ik steeds beter de vele beelden en rollen in mijn eigen bestaan. Terwijl deze vroeger een leidraad waren om mijn richting te bepalen gaven ze nu aan dat ik in de verkeerde richting ging. Wat voor nut had het dan ze nog te volgen? Ik kon er niet meer in geloven. Ze gaven me niet langer de illusie van veiligheid en richting die ze ooit waren. Ik herkende ook de grote energie die ik jarenlang geïnvesteerd had in het opbouwen van deze beelden en voelde dat ik gewoonweg niet meer in staat was om deze investering opnieuw te doen. In deze periode besloot ik mijn bedrijf te verkopen. Ik voelde dat ik niet langer verder kon met het bedrijf en dat ik het moest loslaten.
Stilaan verbrokkelde de kracht van menig beeld maar dit zette me voor een nieuw probleem. Mijn reflex om weer nieuwe beelden te zoeken om mijn nieuwe leven zin te geven in de context van mijn ervaring was immers nog steeds aanwezig. Hoe moest deze beeldenmaker in mezelf omgaan met dit nieuwe normaal? Welk nieuw beeld van zichzelf kon hij maken? Jarenlang had hij aan het roer gestaan van mijn ervaring. Zelf nu probeerde hij mijn nieuwe ervaring te kaderen door hard na te denken over hoe het verder moest. Al snel formuleerde hij tal van nieuwe rollen die misschien wel een oplossing boden. Misschien moest ik een leraar worden inzake meditatie en transcendente zaken? Of de wereld helpen wakker worden? Misschien kon ik een praktijk uitbouwen en mensen “helen”?
Een donkere nacht.
Elk initiatief dat bedacht werd voor gelijk welk domein van mijn leven onderging echter hetzelfde lot: Zodra het beeld waarop ik mijn acties baseerde herkend werd voelde iets wrang, begon het af te brokkelen en verviel het in het niets. Ik voelde letterlijk dat ik niet de energie kon opbrengen om het vol te houden. Steeds opnieuw herhaalde deze ervaring zich. Alsof er een vloek op me lag die elk luchtkasteel liet uiteen vallen zodra de eerste blokken waren gelegd. Dit maakte het heel moeilijk voor me om duurzame initiatieven te nemen. Bij elke stap die ik wilde zetten leek het alsof de grond onder mijn voeten verschoof. Hierdoor belandde ik in een frustratie en een gevoel van reddeloosheid. Ik voelde mezelf gevangen in een soort ruimte zonder hoop waar ik niet uit eigen wil uit kon. Ik had simpelweg geen antwoord op dit fenomeen tenzij de oude gewoonte verderzetten om een zin – of hoopgevend beeld te bedenken waardoor ik kon ontsnappen uit deze schijnbare leegte. Maar deze gewoonte kon me hier niet redden en had geen enkel nut.
Sommige beelden waren zo diepgeworteld dat het lang duurde voor ik doorhad dat ze nog actief waren. Bijvoorbeeld: Het beeld dat ik maatschappelijk relevant moest zijn en steeds kunnen uitleggen waarom ik alles deed en hoe ik in elkaar zat. Dat ik altijd een klare kijk moest hebben. Uiteraard was het onhoudbaar om dit vol te houden op een plek waar ik voelde dat ik geen enkel antwoord meer had op hoe ik er moest navigeren. Regelmatig kwamen emoties van angst op want zou er nog wel iets zijn om voor te leven als alle beelden zouden vervallen? Zou ik oplossen? Zou ik nog voelen of geven om iets?
Het voelde frustrerend en deprimerend alsof ik gedwongen werd enkel nog te ondergaan zonder enige mogelijk om zelf nog constructief te kunnen bijdragen tot gelijk wat. Met andere mensen praten over dit fenomeen deed ik nauwelijks. Enerzijds omdat de meeste mensen het niet kenden en probeerden me met een nieuw hoopgevend beeld van eigen makelij op te monteren en daar had ik niets aan. Anderzijds omdat zelf het praten met anderen voelde als een nieuwe poging te ontsnappen en ik al vanbinnen wist dat ik er geen meter mee zou verder komen. Het voelde donker. Een leven zonder perspectief leek het wel. Ik vroeg me af of mensen soms zelfmoord plegen vanuit deze ervaring of in een destructieve spiraal belanden. Zelf nadenken over zelfmoord voelde voor mij als een vals beeld en bood geen enkele meerwaarde.
Bovenstaand proces verliep in golven over langere tijd (jaren) en in variërende intensiteit. Soms lukte het me een beeld dusdanig lang op te bouwen dat ik de leegte waar ik in vast zat dacht te hebben overwonnen. Deze periodes brachten dan een moment van soelaas maar na enkele dagen, weken of maanden zag ik het nieuwe beeld – de reddingboei waarvan ik dacht dat deze me zou verder loodsen – opnieuw in het niets verdwijnen.
Er leek geen eind in zicht tijdens dit proces en zelf de gedachte aan het feit dat het tijdelijk was voelde hol aan en slecht een poging tot wishful thinking. Zou dit ooit voorbij gaan? Ik kon dat enkel hopen maar zeker kon ik het niet weten. In die periode ging ik op zoek naar literatuur of andere mensen die getuigden van gelijkaardige ervaringen. Al snel ontdekte ik het fenomeen “ Dark night of the soul” dat perfect leek aan te sluiten bij mijn ervaring.
Hier enkele omschrijvingen van dit proces die ik ontdekte op Wikipedia:
“De Donkere Nacht van de Ziel (Latijno-Oscura delma) is een fase van passieve zuivering van de geest in de mystieke ontwikkeling, zoals beschreven door de 16e-eeuwse Spaanse mysticus en dichter St. Johannes van het Kruis in zijn verhandeling Dark Night (Noche Oscura), een commentaar op zijn gedicht met dezelfde naam. Het volgt na de tweede fase, de verlichting waarin Gods aanwezigheid wordt gevoeld, maar deze aanwezigheid is nog niet stabiel
“De donkere nacht van de ziel is een stadium van definitieve en volledige zuivering, en wordt gekenmerkt door verwarring, hulpeloosheid, stagnatie van de wil en een gevoel van terugtrekking van Gods aanwezigheid. De laatste fase is een vereniging met het voorwerp van liefde, de ene Werkelijkheid, God. Hier is het zelf permanent gevestigd op een transcendentaal niveau en bevrijd voor een nieuw doel.
Of
“Inayat Khan zegt: "Er kan geen wedergeboorte zijn zonder een donkere nacht van de ziel, een totale vernietiging van alles waar je in geloofde en dacht dat je dat was."[12] Joseph Campbell zegt: "De donkere nacht van de ziel komt net voor de openbaring. Wanneer alles verloren is, en alles lijkt duisternis, dan komt het nieuwe leven en alles wat nodig is.[13]
Of
Dit,’ zegt St. Johannes van het Kruis is opnieuw een van de meest bittere lijden van deze zuivering. De ziel is zich bewust van een diepe leegte op zich, een wrede armoede van de drie soorten goederen, natuurlijk, tijdelijk en geestelijk, die voor haar troost zijn verordend. Het ziet zichzelf in het midden van de tegenovergestelde kwaden, ellendige onvolkomenheden, droogte en leegte van het begrip en het verlaten van de geest in duisternis.
Ergens wist ik instinctief dat dit proces enkel kon doorstaan worden. De stem in mijn hoofd die me vroeger hoop kon inpraten was slechts een loze belofte op deze plek. In haar kon ik niet meer geloven. Op de duur voelde elke poging om zelf nog maar aan deze plek te ontsnappen volledig futiel. Op een paradoxale manier voelde deze plaats ook aan als een vorm van radicale eerlijkheid. Hier kon ik me geen enkel blaasje wijsmaken. Na verloop van tijd raakte ik meer en meer gewend aan deze werkelijkheid en ondernam ik minder pogingen om meer haar te verlaten. Alsof ik haar begon te vergeten. Misschien was het de vertrouwdheid waardoor ik het gevecht kon staken. Of misschien bleef er gewoon geen energie meer over voor de beeldenmaker in me waardoor de nood tot verzet verdween. Ik kan me niet precies het moment herinneren wanneer ik deze plek heb verlaten en of ik ze wel definitief heb verlaten. Was het volledige ondergaan van de hopeloosheid de reden waarom ik rust begon te ervaren? Of ging ik gewoon door de doodstrijd van mijn beeldenmaker die in het aanschijn van God (de Waarheid) zijn eigen futiliteit had beleefd en probeerde zijn einde zolang mogelijk uit te stellen? Zeker zal ik het nooit weten. Wel weet ik dat ik een nieuwe manier van richting vinden ontdekte in deze periode die in zekere zin het omgekeerde was van vroeger.
Een nieuwe manier van oriënteren.
Terwijl vroeger de beeldenmaker in mij aan het roer stond was is dit nu anders. Ik ervaar nu een levenspad dat zich manifesteert in wat overblijft nadat beelden instorten. Ik vertrouw erop dat als ik mijn aandacht richt op een project dat ik wil realiseren of een verlangen dat ik in me draag ik al snel zal ervaren of het een expressie is van een authentiek verlangen (Gods wil) of een vals beeld. Als het slechts een beeld is zal het mij al snel aan energie ontbreken om het vol te houden. Het zal bitter worden en het pad zal eindigen. Ik vertrouw dusdanig op dit proces dat ik het als een dagelijks kompas gebruik. Zelf sta ik dus niet meer absoluut aan het roer. Ik zet gewoon een stap die in me opkomt en weet dat de feedback wel voelbaar zal zijn. Ik beweeg van onduidelijk naar duidelijk doorheen de zee van beelden.
Mijn ervaring tot op heden is dat het pad zich stap per stap ontplooit ondanks mezelf en niet dankzij mezelf. Ik weet zeker dat wat mij en ons allen draagt zich op de puurste manier manifesteert als alle beelden waarmee we ons beveiligen vervallen en wij ons in vertrouwen overgeven. Ons levenspad vormt zich dan niet meer onder controle van zelfgemaakte beelden maar neigt dan naar zijn hoogste vorm in lijn met Gods wil. Het opduiken en vervallen van beelden zie ik nu als een richtingaanwijzer die me bevestigt of ik al dan niet in een authentieke richting wandel.
Geloof:
Hoeveel beelden ik nog in me draag weet ik niet. Ik zal zeker niet zeggen dat ik er vrij van ben. Al gaande ontdek ik ze wel. God zal me telkens weer op een nieuw punt brengen en een spiegel voorhouden waar absolute eerlijkheid en vertrouwen (Geloof) het kaf van het koren kunnen scheiden. De enige keus die ik dan heb is rebelleren tegen wat ik als waar herken maar niet waar wil hebben (omdat het me persoonlijk niet goed uitkomt) of me neerleggen bij de aangeboden waarheid die mijn leugen in het licht plaatste. Uiteindelijk weet ik dat enkel zijn waarheid zal zegevieren. Het is niet altijd fijn of gemakkelijk maar toch voelt het alsof ik in een avontuur terecht gekomen ben vol beproevingen waarbij elke dag opnieuw kansen biedt en waarbij wij allen uitgedaagd worden ons zoveel mogelijk te zuiveren van al wat ons scheidt van God om zo onze authentiekste expressie te ontdekken. Volgens mij is dit de enige weg die de hemel op aarde kan brengen. Dit is wat ik geloof en ik probeer dit ten volste aan te gaan. Ik weet dat ik tekort schiet als kleine mens en dat er zeker nog obstakels op mijn pad zijn en zullen komen die me vragen authentieke keuzes te maken welke de gevolgen ook zullen zijn. Ik vrees dat ik soms zal falen maar hoop dat ik altijd de kracht mag ervaren om trouw te blijven want daarvoor doe ik het. Het pad is de beloning. Er is altijd een volgende stap voor wie hem wil nemen. De beloning lijkt een leven te zijn in lijn met de schepping, authentiek en in harmonie met Gods wil.
Wil je verder op de hoogte blijven van toekomstige publicaties? Schrijf je dan hier in.
Foto door Александр ПрокофьеB -Pexels
Comments